"Học nghề...'oải' lắm ai ơi!"

Teen nhà mình thốt lên như thế khi nhận được thông báo "lớp 11 phải học nghề để được cộng điểm tốt nghiệp".
Ý kiến "người trong cuộc"

H.Nhi (lớp 11 trường N): "Nhà trường bắt buộc học thì phải học. Với lại được cộng điểm thì trò nào chẳng thích. Cái chính là tụi mình thấy chủ yếu...học để lấy điểm hay sao ấy! Mang tiếng học nghề mà thực chất biết được chẳng là bao".

P.Tuấn (lớp 11 trường T) bình thản: "Biết trước roài! Hồi chưa cải cách, các anh chị trước cũng học mà. Nhưng bất mãn cái là bắt học đến...2 lần! Bạn nghĩ coi, năm lớp 8 đã học một lần để cộng điểm thi tuyển, năm nay học lại lần nữa! Mà cầm giấy chứng nhận nghề đó trên tay, liệu có đi xin việc làm được không? Vậy cũng gọi là "nghề" cơ đấy!"

K.Anh (lớp 9 trường H): "Em mới thi nghề vi tính xong. Cả khối 8 thi nghề thì 80% được loại giỏi, một nửa trong số đó đạt điểm tuyệt đối. Choáng! Em được loại giỏi nhưng cũng không vui lắm, tại nhiều đứa thủ khoa quá!"

Học nghề lần 1

Ắt hẳn teen 11 không quên chương trình học nghề hồi lớp 8 của chúng ta chứ? Chương trình nghề lớp 8 có rất nhiều môn mang tính ứng dụng cao ngoài tin học và điện, như: nấu ăn, may vá, sửa xe...Thế nhưng chương trình thì có nhưng kinh phí và khả năng của trường có hạn. Vì vậy đa số các trường trung học cơ sở chỉ cho học sinh chọn một trong hai: tin học và kỹ thuật điện. Chương trình học điện cũng đơn giản, đa phần trong kiến thức công nghệ kỹ thuật điện lớp 9, rất dễ đạt loại giỏi. Còn tin học thì quanh quẩn word, excel...cùng những câu trắc nghiệm dễ đến mức 9x nào làm quen với máy vi tính cũng biết.

Ở "lần 1" này, teen nhà ta chọn tin học nhiều hơn, bởi họ rất thuần thục. Chọn cái an toàn bao giờ cũng tốt hơn. Nhưng đa số là "học chay, học lý thuyết". Bởi chỉ có "thầy giảng, trò nghe". Môn kỹ thuật điện thì học sinh tự mua dụng cụ lắp ráp theo lý thuyết, rồi thầy chấm điểm. Còn tin học thì "tưởng tượng" bằng cách nhìn hình vẽ. Phòng máy luôn trong tình trạng "đóng cửa", thi thoảng mới mở cho học sinh vào để thực hành mà máy hư lên hư xuống. "Ấy vậy mà vẫn phải đóng tiền thực hành" - D.Hưng (lớp 9 trường H) cho biết.

Học nghề lần 2

Hai năm sau, "học nghề" lại tiếp tục "hội ngộ" với teen. Nhưng bây giờ khá hơn, có ba nghề để lựa chọn: dinh dưỡng (nấu ăn), vi tính văn phòng và kỹ thuật điện.

Giờ thì đa phần teen 11 đều chọn học dinh dưỡng, vì không muốn "tái ngộ" với word, excel hay những sợi dây điện rằn ri. Ngay cả "mày râu" cũng đăng ký học dinh dưỡng, bởi theo T.Kiên (lớp 11 trường M) thì: "Con trai học dinh dưỡng sẽ được nương tay khi chấm điểm. Mình học điện hồi lớp 8 rồi, giờ học lại chán lắm. Còn tin học thì "rành 6 câu", học chi nữa..."

Lần 2, teen 11 bắt đầu phân vân, "điên đảo" giữa "dinh dưỡng và vi tính văn phòng". Họ toàn "nghe đồn", hoặc hùa theo bạn bè, chứ cũng chẳng xác định rõ mình học được không.

Khảo sát thử 3 lớp 11 tại trường N, cho thấy:

Lớp thứ nhất (nữ gấp đôi nam): Sĩ số 54. Có 30 học sinh chọn dinh dưỡng.

Lớp thứ hai (3 nam, còn bao nhiêu là nữ): 100% học dinh dưỡng.

Lớp thứ ba (10 nữ, 42 nam): 33 người chọn dinh dưỡng, còn lại học vi tính văn phòng.

Số người chọn kỹ thuật điện đếm trên đầu ngón tay.

Trong quá trình học nghề

T.Uyên (lớp 12 trường N): "Uyên học dinh dưỡng. Tin Uyên đi, học vi tính khó kiếm điểm lắm, toàn là lý thuyết, mà dễ sai nữa. Học dinh dưỡng ứng dụng cao, lại nhiều bạn chọn học. Tuy vậy hơi cực, vì tốn tiền".

P.Khang (lớp 12 trường N): "Anh vừa thi nghề vi tính xong, lý thuyết 8, thực hành 9, vậy mà loại khá. Hơi buồn. Vi tính học không tốn tiền nhiều, về nhà mở máy thực hành ngay, dễ ợt. Học dinh dưỡng chấm khó lắm, tại không có thang điểm cụ thể. Đi học thì mang theo chảo, bếp núc...Ôi thôi..."

H.Bảo (lớp 12 trường N): "Nghề nào cũng có "nỗi khổ" riêng của nó. Mình muốn khuyên các em lớp 11 là hãy chọn nghề mình thích, đừng chọn vì tác động bên ngoài. Khi bắt đầu học rồi thì các em mới "nếm trải" được. Bây giờ nói suông thì các em không hiểu đâu. Em nào không giỏi excel mà không thực hành coi như thua, tại trường ít cho thực hành tại phòng máy lắm. Nếu có thì máy cũng hư hoài".

****

Dù gọi là "nghề", nhưng chủ yếu cũng học lại những kiến thức cũ của lần học nghề lớp 8, chỉ nâng cao hơn tí xíu. Dù hơi cực và vất vả, nhưng dẫu sao đó là một trong các môn hiếm hoi được thực hành, mang tính ứng dụng. Chương trình có hạn, chủ yếu để cộng điểm tốt nghiệp cho các bạn, lại mang tính phổ biến nên hầu như teen nào cũng có. Vì thế hãy chấp nhận chương trình học và cố gắng hoàn thành nó teen nhé!

Trong khi các anh chị 12 vẫn nhởn nhơ, chưa lo lắng gì về kì thi tú tài và đại học sắp tới, thì các bé teen 11 đang "lo sốt vó, nghĩ xa xăm" vì đến năm 2010 có thể sẽ thi 2 trong 1.


Vì vậy, chỉ mới vừa lên lớp 11, teen nhà ta đã chuẩn bị trước cho tương lai của mình bằng việc chọn trường, học thêm, nói chung là rất cẩn thận, hệt như mình đang ở năm cuối cấp vậy.

Có trách nhiệm về tương lai của mình

Lan Linh (lớp 11 trường T) kể: "Hè này mình đi làm part - time tiết kiệm được gần 2 triệu nhá! Nhưng không xài gì cả, để dành, 2 năm sau lên đại học, ngoài học phí còn phải lo nhiều thứ lắm!"

"Kế hoạch của bạn trong năm học này là gì?"

"Ồ, không phải chỉ có mình mới lên kế hoạch, mà cả lớp đều quyết tâm học hành nghiêm chỉnh hơn trong năm học này. Nếu ai cũng quyết tâm thì chắc chắn thu được kết quả tốt. Tham khảo điểm chuẩn các trường đại học năm nay, cộng với sở thích và trình độ, tụi mình đều đã "chọn" được ngôi trường mơ ước, năm sau sẽ an tâm học hành hơn, đỡ phải phân vân, không biết học trường gì..."

"Nghe mơ hồ quá bạn! Bạn nói chi tiết hơn xem, mình chưa tin teen 11 nào cũng vậy đâu!"

"Ở các trường khác thì không biết, nhưng thần dân 11 trường mình đều chuẩn bị tinh thần trước rồi. Hỏi bất kì một teen xem, bạn sẽ tin thôi. Tại thầy cô đốc thúc tinh thần dữ lắm, ai cũng lo và cố gắng học. Tụi mình gặp nhau, câu đầu tiên để xã giao là hỏi: "Mốt cậu thi vào trường ĐH nào?". Vậy đấy! Lớp mình cũng bớt ham chơi nên giờ cạnh tranh dữ dội lắm...Thôi chào bạn, đến giờ học rồi!"

Phỏng vấn một teen, người viết mới thấy rõ sự căng thẳng trong teen 11 năm nay. Bởi đến năm của họ, thi 2 kì hay thi 1 kì, họ vẫn chưa xác định được, vì thế phải luôn trong trạng thái chuẩn bị sẵn tinh thần.

Họ đã chọn trường như thế nào?

N.Trân (lớp 11 trường N): "Đại học Công nghiệp. Bạn đừng ngạc nhiên. Tại gần nhà tui, với lại tui thấy học ở đâu cũng vậy à. Nhiều đứa bạn tiếc rẻ, hô: "Mày học siêu vậy sao không thi vào trường đỉnh?", tui cũng xua tay. Hì hì, lỡ không đậu thì học cao đẳng, chứ tui không thi vào mấy trường thời thượng. Bạn hỏi tui chọn ngành gì trong trường đó á? Tui chưa biết!"

T.Phúc (lớp 11 trường N): "Trường chưa chọn, ngành thì chọn rồi. Tài chính ngân hàng. Lý do hả? Kiếm nhiều xiền! Nghe đồn làm ngành này một tháng xêm xêm 30 triệu. Chài, cần chi phải yêu nghề bạn, thời buổi này, tiền bạc chi phối tất cả. Sức tui có hạn, tui sẽ chọn trường ĐH phù hợp khi được sự tư vấn của ba mẹ".

N.Minh (lớp 11 trường N): "Thi vào Y Dược. Tại ba mẹ bắt thi vào, thi cho vui. Với lại "lỡ đậu" thì vô học, quá sướng! Hơn nữa tớ thích môn Hóa, nên suy cho cùng ba mẹ cùng quan điểm với mình, không thể gọi là ép buộc được. Còn rớt, thì học trường khác! Vô tư đê!".

X.Trường (lớp 11 trường B): "Mình đang học vẽ tượng đây! Mốt thi ĐH Kiến trúc, khối gì mình không biết nhưng chỉ có 2 môn Toán Vẽ thôi. Do năng khiếu ấy mà. Giờ thì mình chỉ cố học hai môn đó. Mấy môn khác học sơ sơ thui!"

Nếu không hỏi, chúng ta cũng tưởng họ đang học lớp 12, bởi teen 11 khá chín chắn và có ý thức tốt trước việc học cũng như ngành nghề tương lai của mình. Tuy vậy, nhìn sơ qua, có vẻ như họ chọn nghề vì lợi ích cá nhân hơn là đam mê, nhỉ?

Quyết tâm mở lối đi riêng

Teen 11 học thêm dữ dội không kém gì teen 12. Nếu bạn cảm thấy "choáng" khi đọc đâu đó trên báo lịch học dày đặc của một teen cấp 3, thì đối với các teen 11, điều đó quá bình thường, bởi lịch học của họ còn "chằng chịt" hơn thế!

Nghía qua thời khóa biểu của 2 teen 11 bạn nhé!

H.Nhung (lớp 11 trường L): "Học chính khóa từ thứ hai đến thứ bảybuổi chiều. Học thêm Toán Lý Hóa, dàn trải đều vào tất cả các buổi sáng trong tuần. Chủ nhật đi bơi buổi sáng, múa buổi chiều và tối gia sư đến dạy kèm Anh Văn trong 4 tiếng liên tục!"

Y.Ly (lớp 11 trường T): "Chiều nào đi học chính khóa về xong cũng lang thang trong các trung tâm dạy thêm. Hai tư sáu học Anh Văn, ba năm bảy học Toán. Mình không học thêm Lý Hóa. Buổi sáng hai tư sáu thì học tiếng Nhật. Chủ nhật học vi tính!"

Không biết họ "thấm" được tới đâu, chỉ biết hai bạn đó học vì không muốn thua bạn kém bè. Hơn đâu không thấy, chỉ thấy bài vở trên lớp của 2 bạn luôn chểnh mảng, khảo bài bị điểm kém triền miên.

****

Các anh chị 12 có lo lắng quá mức như teen 11 không, chưa xác định rõ. Nhưng dù sao teen 11 cũng rất đáng khen so với đàn anh đàn chị thời trước khi chín chắn hơn trong suy nghĩ cũng như mạnh dạn mở lối đi riêng cho mình! Tuy vậy, đừng làm khổ mình quá nhé! Bởi năm lên 11 là năm học nhẹ nhàng nhất, vui vẻ và nhiều kỉ niệm nhất của tuổi học trò đấy bạn ạ!